
सुत्नुभन्दा दुई घण्टा अगाडि खाना खाँदा सुत्नुअघि रगतमा चिनीको मात्रा नियन्त्रणमा रहन्छ । यसले राति निद्रा खुल्ने समस्या कम गर्छ । यस कारणले गर्दा सुत्दा खाना पचाउने चिन्ता शरीरलाई हुँदैन । यसको फाइदा भनेको शरीरले आफ्नो सम्पूर्ण ध्यान कोशिकाको मर्मत र हार्मोनल नियमनमा केन्द्रित गर्न पाउँछ ।
प्रश्न – किन सुत्नुअघि मोबाइल र ल्यापटपबाट टाढा रहनुपर्छ ?
उत्तर – मोबाइल, ल्यापटप वा टिभीबाट निस्कने प्रकाशले शरीरमा निद्राका लागि आवश्यक हर्मोन मेलाटोनिन उत्पादन गर्न दिँदैन । यसले निद्रामा गडबडी हुन सक्छ । राति अबेरसम्म मोबाइल वा ल्यापटप प्रयोग गरिरहनुभएको छ भने ओछ्यानमा पसेपछि पनि लामो समय निद्रा लाग्दैन ।
प्रश्न – कुन कारणले निद्राको गुणस्तर प्रभावित हुन सक्छ ?
उत्तर – तनाव, डिप्रेसन, कमजोरी, भिटामिन डीको कमी, खराब जीवनशैली र अति प्रशोधित खानाका कारण निद्रामा बाधा पुग्न सक्छ । रक्सी र धूम्रपानको बानीले पनि निद्राको गुणस्तरमा असर गर्छ ।
प्रश्न – राम्रो निद्राको लागि हामीले के गर्न सक्छौँ ?
उत्तर – राम्रो निद्राको लागि दैनिक दिनचर्या सही हुनु आवश्यक छ । यदि यो गलत छ भने त्यसमा आवश्यक परिमार्जन गर्नुपर्छ । सबैभन्दा पहिले सुत्ने र उठ्ने समय निर्धारण गर्नुपर्छ । बेलुका ८ बजेदेखि ४ बजेसम्मको समय सुत्नको लागि उपयुक्त समय हो । यसबाहेक, त्यहाँ केही महत्त्वपूर्ण कुराहरू छन् जुन पालना गर्नुपर्छ ।
विद्युतीय ग्याजेटको प्रयोग कम गर्नुहोस् ।
बिहान र बेलुका केही समय खुला हावामा हिँड्नुहोस् ।
साथीहरूसँग कुरा गर्नुहोस्, आफ्नो विचार साझा गर्नुहोस् ।
हरेक दिन हल्का व्यायाम गर्नुहोस् ।
मदिरा, चुरोट र सबै प्रकारका लागुपदार्थबाट टाढा रहनुहोस् ।
दिनमा धेरै चिया वा कफी नपिउनुहोस् ।
सूर्यास्त पछि घरमा चम्किलो बल्बहरू बाल्नुहुँदैन ।
८ बजे सुत्ने हो भने ६ बजे नै खाना खाने ।
बेलुकाको खाना पछि मोबाइल र ल्यापटप प्रयोग नगर्नुहोस् ।
प्रश्न – बेलुका ८ बजेदेखि बिहान ४ बजेसम्मको निद्रालाई दिनचर्याको हिस्सा कसरी बनाउने ?
उत्तर – कुनै पनि काम एकै दिनमा अचानक हुँदैन । यदि तपाईं हरेक रात ८ बजे सुत्न चाहनुहुन्छ भने, केही दिनको लागि तपाईं साँझ साढे ७ बजे नै ओछ्यानमा ढल्कनुपर्छ । तपाईंले केही दिनको लागि यो तालिका पालना गर्ने बित्तिकै, तपाईंको शरीरले यस समयसँग आफूलाई पङ्क्तिबद्ध गर्नेछ । हाम्रो आन्तरिक प्राकृतिक घडीले पनि यो समय सुत्नको लागि सेभ गर्नेछ ।
त्यसपछि तपाईं हरेक दिन ८ बजे अघि निदाउन थाल्नुहुन्छ । हाम्रो शरीरले सांकेतिक भाषा बुझ्छ । यसका लागि हरेक दिन सुत्नुअघि केही समय संगीत सुन्न सक्नुहुन्छ । केही दिन पछि, साँझमा संगीत सुन्ने बित्तिकै, तपाईंको शरीरले यो बुझ्नेछ कि यो सुत्ने समय हो र तपाईंलाई निद्रा लाग्न थाल्छ ।